Η ιστορία και ο ρόλος του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα-φωτο

Σαν σήμερα στις 2 Φεβρουαρίου 1900 Ξεκίνησαν τα έργα τής μήκους 400 χιλιομέτρων σιδηροδρομικής γραμμής Πειραιά – Θήβας – Λιβαδειάς – Λιανοκλάδι – Παπαπούλι.Η γραμμή ολοκληρώθηκε το 1909.

Το 1886, κατά τον αποκλεισμό της Ελλάδας από τους στόλους των Μεγάλων Δυνάμεων, οι μεταφορές –που δεν μπορούσαν όλες να γίνουν θαλασσίως- εξυπηρετήθηκαν από τα τρένα.

Το 1897, στον ατυχή Ελληνοτουρκικό πόλεμο κατά τον οποίο η Θεσσαλία ανακαταλήφθηκε από τους Τούρκους για ένα χρόνο, φάνηκε η σημασία της απουσίας σιδηρόδρομου που να συνδέει την Αθήνα με τα σύνορα, για την ταχεία μεταφορά του στρατού. Ελλείψει σιδηροδρομικής γραμμής, ο στρατός δεν μπορούσε να προλάβει τις εξελίξεις, όταν οι Τούρκοι βρίσκονταν βόρεια της Θεσσαλίας και ήταν εύκολο γι’αυτούς να εισβάλλουν στη χώρα. Τότε φάνηκε η αξία του σιδηροδρομικού δικτύου. Και είναι γνωστός ο λόγος για τον οποίο οι Τούρκοι αντιδρούσαν επίμονα στην ένωση του ελληνικού δικτύου –όταν έφτασε μέχρι Παπαπούλι, το 1909- με το τουρκικό, από Παπαπούλι έως Πλατύ. Ένοιωθαν τον κίνδυνο που τους απειλούσε και γνώριζαν ότι ο ελληνικός στρατός θα χρησιμοποιούσε αυτήν την ένωση στην επέλασή του προς βοράν. Γι’αυτό και δεν έγινε. Έγινε όμως αργότερα, όταν δεν χρειαζόταν πλέον να ληφθεί η έγκριση της Τουρκίας…

Οι πρώτες ράγες στην ιστορία τού ελληνικού κράτους, στρώθηκαν στα τέλη τής δεκαετίας τού 1850. Η αρχική πρόταση γιά κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής στην Ελλάδα, έγινε από τον Γάλλο Φραγκίσκο Φεράλδη, στις αρχές τού 1835, όμως ο σιδηρόδρομος δεν θα έμπαινε σε τροχιά κατασκευής γιά πολλά χρόνια ακόμα.

Το 1883 θα ξεκινήσει την λειτουργία της, η σύνδεση Πύργου –Κατακόλου. Ένα χρόνο μετά την ένωση  τής Θεσσαλίας με την Ελλάδα, την άνοιξη τού 1882, η κυβέρνηση Τρικούπη υπογράφει σύμβαση με τον τραπεζίτη από την Κωνσταντινούπολη, Θεόδωρο Μαυρογορδάτο γιά δύο γραμμές, την Βόλος – Βελεστίνο – Λάρισα, μήκους 60 χλμ και την Βελεστίνο – Φάρσαλα – Καρδίτσα – Τρίκαλα – Καλαμπάκα, μήκους 142 χλμ. Τα επίσημα εγκαίνια τής γραμμής Βόλος – Βελεστίνο – Λάρισα, έγιναν μόλις δύο χρόνια μετά την υπογραφή τής σύμβασης, το 1884, ενώ το 1886, παραδόθηκε στην κυκλοφορία και η γραμμή από τον Βόλο έως την Καλαμπάκα. Το 1895 παραδόθηκαν τα πρώτα 12 χλμ τής γραμμής Βόλος – Λεχωνιά, ενώ το 1900 υπεγράφη η σύμβαση γιά την επέκταση τής γραμμής έως τις Μηλιές Πηλίου.

Η ιστορία των Ελληνικών σιδηροδρόμων και η σημασία τους στην Ιστορία του Έθνους 

1883

Εγκαινιάζεται ο Σιδηρόδρομος Πύργου Κατακόλου (Σ.Π.Κ.).

1884

Παραδίδεται στην εκμετάλλευση το πρώτο τμήμα των Σιδηροδρόμων Πειραιώς-Αθηνών-Πελοποννήσου (Σ.Π.Α.Π.), Πειραιάς-Ελευσίνα. Η κατασκευή του δικτύου μετρικού εύρους της Πελοποννήσου θα ολοκληρωθεί το 1902.

Έναρξη λειτουργίας των γραμμών μετρικού εύρους Βόλος-Λάρισα και Βόλος-Καλαμπάκα των Σιδηροδρόμων Θεσσαλίας (Σ.Θ.).

Μηχανή ατμήλατου σιδηροδρόμου στον Πειραιά.1885

Εγκαίνια της γραμμής Αθηνών-Λαυρίου, με διακλάδωση Ηράκλειο-Κηφισσιά, των Σιδηροδρόμων Αττικής (Σ.Α.).

Έναρξη λειτουργίας της γραμμής Μεσολόγγι-Αγρίνιο των Σιδηροδρόμων Βορειοδυτικής Ελλάδος(Σ.ΒΔ.Ε.).

Ολοκληρώνεται η κατασκευή της γραμμής 22km του οδοντωτού σιδηροδρόμου Διακοφτού-Καλαβρύτων (ΔΚ).

Παραδίδεται στην εκμετάλλευση η γραμμή κανονικού εύρους του «Λαρισσαϊκού», Σιδηροδρόμου Πειραιώς-Δεμερλή (Παλαιοφαρσάλου) – Συνόρων (Παπαπούλι) (Π.Δ.Σ.), της Εταιρείας των Ελληνικών Σιδηροδρόμων (Ε.Ε.Σ.). Σύνδεση Αθηνών και Πειραιά με την κεντρική Ελλάδα και τα τότε ελληνοτουρκικά σύνορα. Από τον «Λαρισσαϊκό» έμεινε να αποκαλείται μέχρι σήμερα ο κεντρικός σιδηροδρομικός σταθμός της πρωτεύουσας «Σταθμός Λαρίσσης».

Επιτάσσεται το δίκτυο της Πελοποννήσου
(ΣΠΑΠ).

Ιδρύονται οι Σιδηρόδρομοι του Ελληνικού Κράτους ως ενιαία διοίκηση των δύο ανεξάρτητων μεταξύ τους κρατικών σιδηροδρομικών εταιρειών, ΠΔΣ και ΣΠΑΠ. Ξεκινά και η σταδιακή εξαγορά των οθωμανικών εταιρειών Μακεδονίας και Θράκης.

Το 1920, το ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο ξεκίνησαν να το λειτουργούν οι Σιδηρόδρομοι Ελληνικού Κράτους(ΣΕΚ) εώς το 1970 και από το 1971, όλες τις σιδηροδρομικές γραμμές εκτός από τις βιομηχανικές και τους ΕΗΣ, άρχισε να τις λειτουργεί ο ΟΣΕ.

Σημαντικό μεταφορικό έργο των σιδηροδρόμων στην πολεμική κινητοποίηση 1940. Απώλειες σιδηροδρομικών και πολλαπλά σαμποτάζ αντίστασης στην γερμανική κατοχή. Τεράστιες καταστροφές τροχαίου υλικού, τεχνικών έργων και εγκαταστάσεων από τα στρατεύματα κατοχής κλιμακούμενες κατά την αποχώρησή τους.

Από τότε, το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας έχει εκσυγχρονιστεί και σε τμήματά του έχει εγκατασταθεί και ηλεκτροκίνηση όπως η κύρια γραμμή Αθηνών – Θεσσαλονίκης (η οποία αναμένεται να μετατραπεί σε γραμμή υψηλών ταχυτήτων) και οι γραμμές του προαστιακού Αθήνας και Θεσσαλονίκης.

Σήμερα η Hellenic Train Α.Ε. (πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε.)είναι ιδιωτική εταιρεία και ο βασικός πάροχος σιδηροδρομικής μεταφοράς επιβατών & εμπορευμάτων στην Ελλάδα. Η Εταιρεία, παρέχει σιδηροδρομικές υπηρεσίες, χρησιμοποιώντας το δίκτυο και την εν γένει σιδηροδρομική υποδομή του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ Α.Ε.). Η Hellenic Train πραγματοποιεί 342 δρομολόγια (επιβατικά και εμπορικά τραίνα) την ημέρα.