Η Λατέρνα είναι ένα μουσικό όργανο που παράγει μουσική με ένα περιστρεφόμενο κύλινδρο με καρφιά, όπου το κάθε ένα από αυτά είναι και μία νότα. Χρειάζεται 800 περίπου ώρες για να δημιουργηθεί και 7000 καρφιά για τα 9 τραγούδια που παίζει.
Η λατέρνα της σύγχρονης εποχής κατασκευάστηκε το 1808 από έναν κατασκευαστή πιάνων στο Bristol της Αγγλίας, ο οποίος έβγαλε τα πλήκτρα και τα αντικατέστησε με έναν κύλινδρο με καρφιά.
Στα Αρχαία Χρόνια και ειδικότερα τον 1ο αιώνα π.Χ. αναφέρονται για πρώτη φορά στον μηχανικό και γεωμέτρη Ήρωνα από την Αλεξάνδρεια, που έφτιαξε τις πρώτες αυτόματες μουσικές κατασκευές τύπου λατέρνας.
Η λατέρνα είχε μια εκρηκτική εξάπλωση, ειδικά στις Ελληνικές παροικίες της Ανατολής όπως στη Κωνσταντινούπολη, Κάιρο, Αλεξάνδρεια, Σμύρνη, κλπ, με τεχνίτες Έλληνες και αρκετούς Αρμένιους, που έγραψαν Ελληνική και Ευρωπαϊκή μουσική.
Ο κόσμος με τη λατέρνα ψυχαγωγήθηκε, χόρεψε και τραγούδησε με τους ρυθμούς της .Γράφτηκαν σ αυτήν τραγούδια Σμυρναίικα, δημοτικά, ρεμπέτικα.
Στην Κωνσταντινούπολη φτιάχθηκε η πρώτη Ελληνικη λατέρνα γύρω στα 1880 απο την συνεργασία του Έλληνα Ιωσήφ Αρμάου και του Ιταλού Jugepe Turconi .Οι δυο τους πολύ καλοί φίλοι με έντονες μουσικές και κατασκευαστικές δεξιότητες .
Ο Turconi ασχολιόταν με το κατασκευαστικό κομμάτι ενώ ο Αρμάος με την καταγραφή, δηλαδή το «σταμάτημα» των τραγουδιών. Είχε το σχήμα μεγάλου κιβωτίου που μπορούσε να κουβαληθεί στις πλάτες του και συνήθως ήταν αρκετά μεγάλος ώστε να χωράει εννέα τραγούδια.
Στην Κωνσταντινούπολη ήταν «αρχόντισσα και κυρά» στα πολυτελή εστιατόρια του Βοσπόρου, τότε που ο ελληνισμός της Πόλης ζούσε τη «χρυσή του εποχή». Όλα τα μεγάλα κέντρα και τα πλουσιόσπιτα της Πόλης και της Μικράς Ασίας, είχαν τις δικές τους λατέρνες. Δεν γινόταν γάμος ή χορός ή άλλη γιορτή χωρίς λατέρνα που να παίζει μέχρι το πρωί.
Αρμάος
Είναι χαρακτηριστικό ότι στις αρχές του 20ου αιώνα υπήρχαν γύρω στις 5.000 λατέρνες στην Κωνσταντινούπολη, Αθήνα και Πειραιά, ένας αριθμός εντυπωσιακός, γατί σε σχέση με τον τότε πληθυσμό είχε την ίδια πυκνότητα ανά κάτοικο που έχουν σήμερα τα πιάνα.
Η δικτατορία του Μεταξά απαγορεύει το ρεμπέτικο και μαζί μ αυτό θέτει «εκτός νόμου» και τη λατέρνα. Τα όργανα μαζεύονται από το δρόμο, και αποσύρονται στις αποθήκες.
Το φιλί της ζωής για τη Λατέρνα που ξεψυχάει θα το δώσει ο Ελληνικός κινηματογράφος, δια χειρός Φιλοποίμενος Φίνου .
Γυρίζει δύο ταινίες όπου πρωταγωνιστεί η Λατέρνα: το «Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο» το 1955 και το «Λατέρνα, φτώχεια και γαρύφαλλο» το 1957, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Αλέκου Σακελάριου με τους Αυλωνίτη, Φωτόπουλο, Καρέζη, Αλεξανδράκη. Η μοναδική μουσική του Μάνου Χατζιδάκι τυπωμένη στον κύλινδρο από τον Νίκο Αρμάο ενθουσιάζει τον κόσμο.
Η λατέρνα ξαναγίνεται μόδα γύρω στο 1960 .Όλοι σχεδόν οι μεγάλοι συνθέτες όπως ο Θεοδωράκης, ο Ξαρχάκος, ο Μαρκόπουλος, ο Πλέσσας χρησιμοποιούν τον ήχο της για να ντύσουν τα τραγούδια τους.
Η λατέρνα μπαίνει στα soundrack ταινιών, όπως το «Ποτέ την Κυριακή», «Τα κόκκινα φανάρια». ακόμα και ξένων παραγωγών όπως το «Απόδραση στην Αθήνα».
Οι ήχοι της μας γεμίζουν νοσταλγία ακόμη και σήμερα όταν τύχει να τους ακούσουμε σε κάποιον εμπορικό δρόμο της Αθήνας .
👉ακολουθήστε την σελίδα μας στο facebook:https://www.facebook.com/enjoynews.gr
