Ο Δεκαπενταύγουστος είναι μια απο τις πιο λαμπρές γιορτές για την ορθοδοξία…Σε όποια γωνιά της Ελλάδας κι αν βρεθείτε τον Δεκαπενταύγουστο ακόμη και στο πιο μικρό χωριουδάκι , σίγουρα θα υπάρχει κάποια εκκλησία που να γιορτάζει την Παναγία.
Μία ημέρα αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου γιατί « η Κοίμηση της Θεοτόκου» δεν είναι πένθιμο γεγονός, επειδή η Παναγία «μετέστη προς την ζωήν».
Η Παναγία εκοιμήθη. Κι όμως… «Σήμερα το αγέρι φυσά γλυκύτερα στα κουρασμένα πρόσωπά μας, τα δέντρα σαν να γενήκανε πιο χλωρά, το αυγουστιάτικο κύμα σαν να αρμενίζει δροσερό μέσα στο πέλαγο, και αφρίζει φουσκωμένο από χαρά μεγάλη, το κάθε τι πανηγυρίζει και αγάλλεται. Ω! Τι θάνατος λοιπόν είναι αυτός, που γέμισε την οικουμένη και τις καρδιές μας με τη χαρά της Αθανασίας», η προσέγγιση του αγιογράφου και λογοτέχνη Φώτη Κόντογλου στο νόημα του Δεκαπενταύγουστου.
Ο Δεκαπενταύγουστος θεωρείται η μεγαλύτερη θρησκευτική γιορτή του καλοκαιριού για τους Έλληνες και εορτάζεται με εκδηλώσεις και πανηγύρια (που διαρκούν από μία έως τρεις ημέρες) τα οποία στήνονται στις πλατείες των -στολισμένων- χωριών και στα προαύλια των εκκλησιών που γιορτάζουν, ενώ ντόπιοι και ξένοι συμμετέχουν με χαρά και ενθουσιασμό στις εκδηλώσεις αυτές.
Ευαγγελίστρια ,Εκατονταπυλιανή ,Πορταΐτισσα ,Τουρλιανή ,Σουμελά, Χοζοβιώτισσα Σπηλιανή, είναι μερικά μόνο από τα ονόματα που έχει αποδώσει η θρησκευτική παράδοση στις Παναγίες όλης της Ελλάδας.
Ανήμερα της γιορτής, χιλιάδες άνθρωποι συρρέουν με κατάνυξη να προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας, ακολουθούν τις λιτανείες της εικόνας και προσεύχονται.
Η ημέρα της Κοίμησης της Θεοτόκου εορτάζεται παραδοσιακά μεγαλοπρεπώς σε ολόκληρη την Ελλάδα. Μια ημέρα άγια, στην οποία ηχούν οι καμπάνες σε κάθε γωνιά της χώρας μας.Με ευλάβεια οι χιλιάδες πιστοί προσκυνούν την εικόνα της Μεγαλόχαρης σε εκατοντάδες σημεία της Ελλάδας. Η ημέρα αυτή εκτός από εκκλησιασμό συνοδεύεται με πανηγυρικές εκδηλώσεις.
Τα ήθη και έθιμα του Δεκαπενταύγουστου συνεχίζονται από γενιά σε γενιά διατηρώντας την παράδοση στο πέρασμα του χρόνου.
Τήνος-Μεγαλόχαρη
Χιλιάδες πιστοί πλημμυρίζουν το νησί για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Τήνου, στην Εκκλησία της Μεγαλόχαρης. Εκεί αποθέτουν τις ελπίδες τους αλλά και τα τάματά τους. Η περιφορά του επιταφίου της Παναγίας ακολουθείται απο αμέτρητους πιστούς να ακολουθούν με αναμμένα κεριά δημιουργώντας μια μοναδική ατμόσφαιρα ..
Πάρος -Εκατονταπυλιανή
Ένας άλλος σημαντικός πόλος έλξης χιλιάδων προσκυνητών τον Δεκαπενταύγουστο, είναι η Πάρος.
Η εκκλησία της Εκατονταπυλιανής στο λιμάνι της Παροικιάς με την θαυματουργή εικόνα προσελκύει εκατοντάδες πιστούς.Μετά την περιφορά του επιταφίου της Παναγίας, ακολουθεί παραδοσιακό πανηγύρι με μουσική, χορό και άφθονο ντόπιο κρασί. Στο γραφικό λιμανάκι της Νάουσας, δεκάδες καΐκια με αναμμένες δάδες φωτίζουν τη νύχτα και προσεγγίζουν την προβλήτα δίνοντας το σύνθημα για την έναρξη της γιορτής. Ακολουθεί δυνατό γλέντι με παραδοσιακά τραγούδια και χορό, με πρώτο και καλύτερο τον μπάλο.
Kεφαλονιά
Κάθε χρόνο συγκεντρώνονται πιστοί στην αυλή της Iεράς Mονής της Παναγιάς της Φιδούς στην περιοχή Mαρκόπουλου στην Kεφαλονιά για να δουν δια ζώσης τα ξακουστά «φιδάκια της Παναγίας». Στο καμπαναριό εμφανίζονται τα μικρά φίδια, τα οποία η εκκλησιαστική επιτροπή μεταφέρει στο προαύλιο του Iερού Nαού.
Σύμφωνα με την παράδοση, τα φιδάκια φέρνουν καλή τύχη στο νησί και αν δεν εμφανιστούν αποτελούν κακό οιωνό όπως έγινε επί παραδείγματι το έτος των μεγάλων σεισμών πριν από μερικές δεκαετίες.
Παναγία Σουμελά
Σύμβολο της ποντιακής πίστης είναι η Παναγία Σουμελά. Η ιστορική εκκλησία βρίσκεται στις πλαγιές του Βερμίου. Από πρόσφυγες του Πόντου χτίστηκε το 1951 στη μνήμη της ιστορικής ομώνυμης Μονής, τα ερείπια της οποίας βρίσκονται στο όρος Μελά, κοντά στην Τραπεζούντα του Πόντου. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς φιλοτέχνησε την εικόνα.
Κοζάνη
Σε αυτή την περιοχή της Κοζάνης επικρατεί το έθιμο των καβαλάρηδων προσκυνητών από τα χρόνια της τουρκοκρατίας. Τον Δεκαπενταύγουστο οι καβαλάρηδες ανεβαίνουν στα στολισμένα άλογά τους και κατευθύνονται προς το μοναστήρι της Παναγίας του Μικροκάστρου, λίγο έξω από τη Σιάτιστα. Με το πέρας της λειτουργίας και αφού προσκυνήσουν την εικόνα επιστρέφουν καβάλα στο κέντρο της κωμόπολης, όπου ακολουθεί ένα ξεχωριστό πανηγύρι με χορούς και τραγούδια στις πλατείες.
Πάτμος
Στην Πάτμο όλα περιστρέφονται γύρω από το ιστορικό μοναστήρι της Αποκάλυψης. Οι μοναχοί εκεί τηρούν το έθιμο του επιταφίου της Παναγίας, το οποίο έχει βυζαντινές καταβολές. Ο χρυσοποίκιλτος επιτάφιος της Παναγίας περιφέρεται στα σοκάκια του νησιού σε μεγαλοπρεπή πομπή, ενώ παράλληλα οι καμπάνες του μοναστηριού και εκκλησιών του νησιού ηχούν ακατάπαυστα.
Κουφονήσια
Σίγουρα θα συνδυάσετε τις διακοπές στο νησί με τον εορτασμό του Δεκαπενταύγουστου! Οι κάτοικοι και οι επισκέπτες με τα καΐκια φτάνουν στο εκκλησάκι της Παναγιάς στο Κάτω Κουφονήσι, ενώ κατά την επιστροφή τα καραβάκια συναγωνίζονται για το ποιο θα φτάσει πρώτο στο Πάνω Κουφονήσι. Ακολουθεί ξεφάντωμα με μουσική, χορό και θαλασσινούς μεζέδες.
Αστυπάλαια
Είναι ένα ξεχωριστό νησί που τον Δεκαπενταύγουστο τον γιορτάζει στην Παναγία την Πορταΐτισσα, κάτω από το Κάστρο, στη Χώρα. Την παραμονή, μετά τον Εσπερινό ακολουθεί μοναδικό γλέντι. Ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου πραγματοποιείται το «Τραπέζι της Αγάπης», όπου οι επισκέπτες γεύονται το τοπικό έδεσμα «Λαµπριανό» (κατσίκι µε πατάτες, ντομάτα, κόκκινη πιπεριά και τυρί).
Κάρπαθος
Στο γραφικό χωριό Όλυμπος γιορτάζουν με έναν μοναδικό τρόπο τον Δεκαπενταύγουστο στην εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Την ίδια μέρα αναβιώνει το έθιμο του Κάτω Χορού, κατά το οποίο οι γυναίκες με παραδοσιακές φορεσιές ξεκινούν τον αργόσυρτο χορό, συνοδεία λαούτου και λύρας, ενώ οι άντρες έχουν ένα κομμάτι βασιλικού στο πέτο τους και τραγουδούν με κατανυκτική διάθεση.
Ικαρία
Δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε τα πανηγύρια της Ικαρίας που είναι ξακουστά σε όλη την Ελλάδα, ένα από τα οποία λαμβάνει χώρα και ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου στο Γιαλισκάρι γίνεται μεγάλο ξεφάντωμα, όπου όλοι μαζί χορεύουν τον περίφημο Ικαριώτικο χορό!
Οι Παναγιές της Καλύμνου
Στην Κάλυμνο οι Παναγίες δίνουν το δικό τους τόνο στη μεγάλη γιορτή του καλοκαιριού. Η Παναγία των Τσουκχουών, η Παναγία η Κυραψηλή, η Παναγία των Αργινωντών, της Τελένδου, της Ψερίμου και των Βοθυνών είναι οι ναοί που ανοίγουν τις πόρτες τους στους πιστούς που αισθάνονται την ανάγκη ν’ ανάψουν ένα κερί στη χάρη Της. Στον Αργινώντα προσφέρονται λουκουμάδες και άλλοι μεζέδες, στους Βοθύνους ψήνονται ρεβίθια στους φούρνους και στην Κυρά Ψηλή μετά τον εσπερινό ακολουθεί γλέντι με μοούρι και τσαμπούνες.
Ίσως το πλέον γνωστό θρησκευτικό προσκύνημα της Παναγίας στην Πελοπόννησο είναι αυτό που γίνεται στην ιερά μονή Παναγίας Έλωνας. Χιλιάδες πιστοί πραγματοποιούν κάθε χρόνο, το δεκαπενθήμερο διάστημα έως τις 15 Αυγούστου, ολονύκτιες προσκυνηματικές πορείες στην Έλωνα. Η μονή είναι χτισμένη επάνω σε έναν τεράστιο βράχο σε μιαν απότομη πλαγιά του Πάρνωνα, περίπου στη μέση της διαδρομής Λεωνιδίου – Κοσμά. Το προσωνύμιο της Παναγιάς «Έλωνα» προέρχεται από την τσακώνικη διάλεκτο και σημαίνει «ελεούσα».Ζαγοροχώρια
Μοναδικά Ηπειρώτικα πανηγύρια της Παναγίας σε ορισμένα χωριά στα Ζαγοροχώρια τα οποία διαρκούν για τρεις συνεχόμενες ημέρες.
Όπου κι αν βρεθείτε στην Ελλάδα ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου, αναμφισβήτητα, θα αισθανθείτε μοναδικά με το ιδιαίτερο «χρώμα» που προσφέρουν οι παραδόσεις της κάθε περιοχής.
Καλή Παναγιά σε όλους χρόνια πολλά !!
Επιμέλεια: Enjoy Greece Magazines
