Σημαντική εξέλιξη στην άσκηση των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας αποτελεί η ανακήρυξη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου Πελάγους, από τις ακτές των Ιονίων Νήσων έως και το Ακρωτήριο Ταίναρο στην Πελοπόννησο.
Η ανακήρυξη δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως με Προεδρικό Διάταγμα που φέρει την υπογραφή του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνου Τασούλα, με ημερομηνία 16 Απριλίου 2025. Η επίσημη δημοσίευση έγινε στο Εθνικό Τυπογραφείο την επόμενη ημέρα, ταυτόχρονα με την παρουσίαση του εθνικού Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού.
Πρόκειται για ένα ιστορικό βήμα που θεμελιώνει την παρουσία και τα δικαιώματα της χώρας στις θαλάσσιες ζώνες της, καθώς για πρώτη φορά καταγράφονται και χαρτογραφούνται με ακρίβεια οι χρήσεις και οι δραστηριότητες που μπορούν να αναπτυχθούν εντός αυτών.
Η νομική βάση του διατάγματος εδράζεται στη Συμφωνία Ελλάδας–Ιταλίας για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, η οποία υπογράφηκε το 2020 και τέθηκε σε ισχύ το 2021. Επιπλέον, στηρίζεται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982, την οποία η Ελλάδα έχει επικυρώσει από το 1995.
Αξίζει να επισημανθεί ότι η ΑΟΖ δεν περιλαμβάνει τα χωρικά ύδατα (αιγιαλίτιδα ζώνη), των οποίων το εύρος έχει καθοριστεί ήδη με νόμο του 2021. Ωστόσο, εντός της ΑΟΖ, η Ελλάδα αποκτά αποκλειστικά δικαιώματα στην έρευνα, διαχείριση και αξιοποίηση φυσικών και ενεργειακών πόρων.
Το Προεδρικό Διάταγμα προβλέπει επίσης τη δυνατότητα ανακήρυξης ΑΟΖ και σε άλλες περιοχές της ελληνικής επικράτειας, σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου και ειδικότερα του Δικαίου της Θάλασσας.
