
του Μάνου Σταυριανού
Το enjoynews έχει την τιμή να φιλοξενεί μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη από τον Καθηγητή και Πρόεδρο του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού κ Νικόλαο Κούκη , σχετικά με το Αλεξανδρινό μουσείο του Κωνσταντίνου Καβαφη .
Νικόλαος Κούκης-Πρόεδρος Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού
Πείτε μας λίγα λόγια για το μουσείο του Αλεξανδρινού ποιητή μας Κ. Καβάφη.
Το Μουσείο Καβάφη, αποτελεί, αναμφίβολα, μία από τις πρώτες επιλογές των επισκεπτών της Αλεξάνδρειας μαζί με τη Βιβλιοθήκη, το Πατριαρχείο και τα μορφωτικά Ιδρύματα του άλλοτε ακμάζοντος Ελληνισμού. Πέραν των επίπλων που αναπαριστούν την οικιακή ατμόσφαιρα της ζωής του ποιητή, διατηρείται σπάνιο βιβλιογραφικό υλικό, οικογενειακά πορτραίτα αντίτυπα των περίφημων «μονόφυλλων», τα οποία τύπωνε ο ίδιος ο ποιητής, πλήθος λογοτεχνικών περιοδικών της εποχής του αλλά και μεταγενέστερα, χειρόγραφα, βιβλία, περίπου 3000 άρθρα και μελέτες που έχουν γραφτεί για την ποίησή του, λευκώματα τέχνης και το σύνολο σχεδόν των μελοποιήσεων των ποιημάτων του από Έλληνες και ξένους συνθέτες.
Επίσης, έχουν συγκεντρωθεί οι μεταφράσεις των ποιημάτων του σε 38 γλώσσες, ενώ 120 έργα καλλιτεχνών έχουν συγκεντρωθεί και η συλλογή εμπλουτίζεται διαρκώς.
Μία αίθουσα είναι αφιερωμένη στο Στρατή Τσίρκα, η βιβλιοθήκη του οποίου βρίσκεται στην έδρα του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, στο Ψυχικό. Το Ε.Ι.Π. λειτουργεί με υπευθυνότητα το Μουσείο και ευελπιστούμε σύντομα, χάρη στην συμβολή Ελλήνων Ευεργετών, να το εμπλουτίσουμε, να το εκσυγχρονίσουμε και να ενισχύσουμε την ψηφιακή του διάσταση, καθιστώντας το ένα σύγχρονο και ελκυστικό Μουσείο.
Ποιος ήταν ο ιθύνων νους του ανοίγματος του μουσείου , και πόσο το έχει (αγκαλιάσει) η Ελληνική παροικία της Αιγύπτου !
Ο ιθύνων νους ήταν ο σπουδαίος φιλόλογος Κωστής Μοσκώφ, μορφωτικός ακόλουθος της Πρεσβείας της Ελλάδας στο Κάιρο. Αυτός είχε την έμπνευση να μετατραπεί σε Μουσείο η οικία του Καβάφη, ώστε να αποτελέσει ένα από τα εκλεκτά τοπόσημα της Αλεξάνδρειας, μίας πόλης με σπουδαία ελληνική παρουσία, η αγαπημένη πόλη του ποιητή. Έτσι το Μουσείο διαμόρφωσε το περιβάλλον δια του οποίου η καβαφική ατμόσφαιρα διατηρούσε την ανάσα της και συνέβαλε και αυτό στη διατήρηση της μνήμης και της ζωτικότητας για έναν από τους σπουδαιότερους ποιητές του κόσμου, τέκνο της ελληνικής παιδείας και του πνευματικού δυναμισμού της γλώσσας μας. Ταυτόχρονα, ένας άλλος σπουδαίος Έλληνας, ο Στρατής Στρατήγης συνέδραμε οικονομικά τον Μοσκώφ, ώστε η ιδέα να μεταβληθεί σε έργο.
Η Αίγυπτος είναι μια χώρα με ιδιαίτερη κουλτούρα , η κυβέρνηση και οι τοπικές αρχές έχουν βοηθήσει το εγχείρημα το μουσείου ;
Με την Αίγυπτο μας συνδέουν ισχυροί δεσμοί, ενώ οι πολιτικές και πολιτιστικές μας σχέσεις βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο. Το Μουσείο είναι ένα από τα σημεία αναφοράς της πόλης, ο ποιητής παγκοσμίου φήμης και στο μουσείο καταφθάνουν χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Μπορώ να πω ότι δεν υπάρχει Έλληνας που φθάνει στην Αλεξάνδρεια και δεν πηγαίνει στην οικία Καβάφη για να βιώσει το άρωμα που αναδίδει ο χώρος και να τον συνδέσει με τα μυστικά της ποιήσεως δώρα.
Υπάρχουν επισκέψεις από σχολεία της περιοχής ;
Φυσικά, οι Αλεξανδρινοί νιώθουν το μουσείο ως τμήμα της κουλτούρας τους και οι μαθητές το επισκέπτονται και το αγαπούν.
Εάν σας ζητούσαμε κάποια εκθέματα που εσείς κρίνετε ότι θα έπρεπε να δει ο επισκέπτης ποια θα ήταν αυτά ;
Δύσκολο να πω. Η απλότητα του Μουσείου φέρνει τους λάτρεις της καβαφικής ποίησης κοντά στον άνθρωπο Καβάφη. Ο επισκέπτης νιώθει ότι πρόκειται να συναντηθεί με τον ποιητή και να μετάσχει σε μία συζήτηση, όπως αυτές που συνήθιζε με εξαιρετική μαεστρία να σκηνοθετεί ο εκλεκτικιστής Καβάφης. Προσωπικά, με συγκινούν τα μονόφυλλα και οι προσωπογραφίες. Στα μονόφυλλα τύπωνε και διέδιδε τα ποιήματά του δίνοντας προς το κοινό της Αλεξάνδρειας δείγματα της μεγάλης του ποίησης προκαλώντας την προσμονή της νέας δημιουργίας. Οι προσωπογραφίες μάς οδηγούν στην καλλιτεχνική αποτύπωση της μεγάλης προσωπικότητας και στην απήχηση του έργου του.
Εάν δεν κάνω λάθος είστε το δεύτερο μουσείο της Ελλάδος εκτός της χώρας πόσο κοντά σας είναι το Υπουργείο Πολιτισμού στης εκδηλώσεις σας , και εάν έχετε προγραμματίσει κάποιες έστω και εν μέσω Κορονοϊού.
Το Μουσείο Καβάφη είναι το δεύτερο από τα παραρτήματα εκτός Ελλάδος (το άλλο είναι το Μουσείο Φιλικής Εταιρείας στην Οδησσό). Στόχος μας είναι η λειτουργία ενός Μουσείου με σκοπό τη διατήρηση και την ανάδειξη του χώρου που έζησε τα 25 τελευταία χρόνια της ζωής του ο Κ. Π. Καβάφης. Μέλημα μας η αναβίωση και συντήρηση του κλίματος και η αποτύπωση του στίγματος που άφησε ο μεγάλος ποιητής στην πόλη του αλλά και στην παγκόσμια λογοτεχνία.
Αυτή την περίοδο έχουμε επιλέξει στοχευμένες δράσεις οι οποίες είναι ενταγμένες στο προγραμματισμό του Παραρτήματος Αλεξανδρείας του ΕΙΠ
Υπό την σκιά της συγκεκριμένης συγκυρίας αλλά και ως προσπάθεια καταγραφής σημαντικών μορφών οι οποίες μελέτησαν, μετέφρασαν και εξέδωσαν στις χώρες τους το έργο του Καβάφη, έχουμε εγκαινιάσει έναν κύκλο παραγωγών με τίτλο “Αναγνώσεις ποιημάτων του Κ. Π. Καβάφη από τους μεταφραστές του”
‘Έως τώρα παρουσιάστηκαν από τους μεταφραστές και μελετητές του Κ.Π. Καβάφη Miguel Castillo Didier (Χιλή) και Εουσέμπι Αϋένσα (Καταλονία) μαγνητοσκοπημένες απαγγελίες ποιημάτων της επιλογής τους στην γλώσσας τους. Συνεχίζοντας, προγραμματίζουμε την παρουσίαση των αναγνώσεων των μεταφράσεών του από τις Πάολα Μινούτσι (Ιταλικά) και Έλενα Λαζάρ (Ρουμάνικα). Ευελπιστούμε ότι θα τα παρουσιάσουμε στην ιστοσελίδα του ΕΙΠ στις 29 Απριλίου ημέρα γέννησης και θανάτου του ποιητή.